जागतिक आरोग्य दिन विशेष; लैंगिक संबंध आणि आजची तरुणाई

संपादन - बाळकृष्ण भोसले

समाजात काही घडलं की आजच्या डिजिटल युगात लगेच फोनवरती आपल्याला कळतं. फोन हा आजची काळाची गरज तर नाही पण माणसांनी ती गरज बनवून टाकली आहे. जसा फोन चांगला तसा वाईटही...!!!

सकाळी न्युज पोर्टल वरती जाऊन बातम्या वाचत असताना गेल्या आठ दिवसांत चार ते पाच अपहरणाचे गुन्हे राहुरी पोलिस ठाण्यात दाखल करण्यात आल्याचे समजले. ज्यांचं अपहरण झालं त्यांचं वय १३, १५, १४, १७, १६ या वयातील.

पुण्यात तर अगदी अल्पवयीन मुलाने आपल्या बाथरूममध्ये मोबाइल ठेवून शिक्षिकेचा लपवून विडिओ काढला. शिक्षिका बाथरूम मध्ये गेल्यावर काहीतरी चमकत आहे म्हणून तीने बघितलं तर तिथे विडिओ रेकॉर्डिंग चालु होती. ती तो मोबाइल घेऊन घरी गेली त्यात तिने बघितले की तिचे खूप विडिओ त्यात आहे आणि तिने त्या मुलाविषयी पोलिस ठाण्यात गुन्हा दाखल केला. मुलाचं वय अवघं १६ वर्ष...

हे सगळं वाचून मन अगदी सुन्न झालं. ज्या वयात मुलींनी योग्य ते शिक्षण घ्यावे त्या वयात ह्या सगळ्या गोष्टी समोर येणं म्हणजे दुर्दैवच.

आता प्रश्न पडतो की त्याला अपहरण म्हणायचं का आपल्या मर्जीने पळून जाण?

संध्याकाळी ६ वाजता १३ वर्षाची मुलगी मोबाईलला बॅटरी टाकून येते म्हणून गेली आणि परत आली नाही. १५ वर्षीय मुलगी घरातले सगळे झोपल्यावर घरातून निघून जाते. अगदी आपल्या आई-बापाचा विचार न करता. असेही म्हणता येईल की त्यांना फूस लावली होती.

पोलिस तपासामध्ये आपली मुल नको त्या ठिकाणी नको त्या अवस्थेमध्ये सापडतात. यावरून कळत की मुला-मुलींना सेक्सबद्दल शिक्षण देणं किती महत्वाचं आहे.

आमावस्येची रात्र जशी काळोखी असते, त्या भयाण अंधारात जीव जसा कासावीस होतो अगदी पुढचं पाऊलं टाकायला भीती वाटते तशी अवस्था त्या आईची असते.

जीर्ण झालेला वटवृक्ष जसा जमिनीशी घट्ट उभा असतो आणि त्यात विज कडाडून त्यावर पडते आणि तो एवढा मोठा वटवृक्ष क्षणात खाली कोसळतो तसा तो बाप क्षणात मनातून तुटून जातो.

आपली मुलं लॉज वरती मिळणं म्हणजे पालकांसाठी खुपच भयानक वास्तव आहे !

पण ह्या सगळ्यात चुकी कुणाची? आई-वडिलांची की या मुलांची? का समाजाची? का आधुनिक तंत्रज्ञानाची ? शारीरिक संबंध कमी वयात करणं योग्य की अयोग्य?

हे सगळे प्रश्न मनात सारखे यायला लागले. आपल्या पेक्षा वयाने , अनुभवाने आणि त्याच फील्ड मध्ये काम करणारे डॉ. मोहन देस यांना मी फोन केला. अगदी माझ्या मनात आलेले प्रश्न मी त्यांना विचारले. तेव्हा त्यांनी सांगितले की , लैैंगिक संबंध झाल्यावर मुलींना त्या गोष्टी करताना ही त्रास होतो आणि केल्यावर पण त्रास होतो. लहान वयात कंडोम काय असत ह्याची पुरेपूर माहिती नसती. त्याचा परीणाम असा की ती मुलगी पुढे जाऊन गर्भवती राहते. मुलींना कमी वयात अंगावरती जबाबदाऱ्या पडतात. त्यांना नाते संबंध सांभाळता येत नाही. लहान वयात समज नसते , कुणाशी मनमोकळ्या पणाने बोलताही येत नाही. खूप सगळ्या गोष्टींना सामोरे जावे लागते. समाज बोलतो ते वेगळच असत. काही गुप्तरोग किंवा एचआयव्ही सारख्या रोगालाही सामोरे जावे लागतं. त्या काळात लहान वयात काही कळत नाही. म्हणजेच माझ्या मते लहान वयात शरीरसंबंध ठेवणं हे धोकादायकच..!!!!

जर मुलीच वय सोळा वर्ष आणि मुलाचं २२ वर्ष असेल तर त्यांना प्रेम झालं भावनेच्या आहारी जाऊन ते पळून जातात. त्यानंतर त्या मुलावर पोस्को कायद्यानुसार त्याला जेलमध्ये जाव लागतं आणि त्या मुलाचं आयुष्य बरबाद होत. त्याच्या मनात बदलाची भावना असेल तर तो त्या मुलीलाही नंतर त्रास देतो म्हणजे दोघांचं आयुष्य बरबाद होत. ह्या सगळ्या गोष्टींना जबाबदार कोण ?

भारत सरकारने १८ वर्षाच्या पुढं लैंगिक संबंध म्हणजेच लग्नासाठी परवानगी दिली आहे. पण त्या आधी ह्या गोष्टी केल्या जात असेल तर त्यावर पोक्सो कायद्यानुसार कारवाई केली जाऊ शकते.

वयामध्ये आलेल्या मुलांना समजून सांगण्याची पालकांची जबाबदारी असते. ह्या वयात आकर्षण होणं साहजिकच आहे. पण ह्या परिस्थितीतून बाहेर कस निघायचं. स्वतःला कंट्रोल कस करायचे? एकतर्फी प्रेम म्हणजे काय? केव्हा करावं? सेक्स म्हणजे काय? गुप्तरोग , एड्स बद्दल माहिती देणे. हे सगळं मुलांना योग्य वयात सांगायला हवे. एक मित्र बनून सांगितलं तर ह्या गोष्टी लगेच त्यांना कळतात.

भारतीय समाजाबद्दल विचार केला असता, कामजीवन आणि लैंगिक शिक्षणाबद्दल बरेच समज गैरसमज समाजात प्रचलित असल्याचे दिसून येते.

सेक्स बद्दल घरात बोलणं योग्य नसत अस पालकांना वाटतं आणि मग वयात आलेले मूल-मुली आपल्या मित्र- मैत्रिणीकडून अर्धवट माहिती घेतात आणि अयोग्य वयात चुकीचे निर्णय घेतात. मुलगी पळून जाऊन घरी आली तर तीच कमी वयात लग्न लावून देतात. अश्या केसेस पण मी बघितल्या आहेत की ती मुलगी तेराव्या वर्षी प्रेमात पडते घरी समजलं तर लग्न लावून देतात. लग्नापेक्षा त्या मुलीला समजून घेणे किंवा तिला योग्य प्रकारे माहिती देणे हे नक्की चांगलच....

'Gestalt Therapy' या पुस्तकाचे लेखक 'डॉक्टर एफ. एस. पल्स' यांनी 'Anti-social ana Aggression' या प्रकरणात मांडलेल्या विचारांप्रमाणे लैंगिकता ही निसर्गतच लहरी, तर्काच्या चौकटीत न बसणारी व मनाचा संपूर्ण ताबा घेणारी असते त्यामुळेच तिच्यात एक प्रकारची उत्कटता असते.

तिला नियमाच्या चौकटीत बसवून अधिकृत स्वरूप दिल्यास तिच्यात कुत्रिमपणा येवून मनुष्य उत्कट अनुभवला मुकण्याची शक्यता असते.

Rank या मानसशास्त्राने असे म्हंटले आहे की...The place to learn the facts of life is in the gutter, where their mystery is respected...

सेक्सविषयी खुलेपणाने काहीही बोललं जात नाही अथवा विचारलं जात नाही, तो सभ्यपणा नाही, असा एक गोड समज समाजाने आपल्याला करून दिला आहे आणि तोच आपण पुढच्या पिढीला देत आहोत. या समजामुळेच अनेक प्रश्न विचारण्याचं त्यांचं स्वातंत्र्यच आपण हिरावून घेतले आहे. आई-वडील मुलांच्या आयुष्यातले पाहिले गुरू असतात. जेवढं मुलांना आई-बाप समजून घेऊ शकतात तेवढं कुणीही नाही.

आजच्या पिढीला लैंगिक शिक्षण देणं खूप महत्वाचे बनून गेले आहे. त्यात पालकांनी मुलांना समजून घेणे, योग्य काय अयोग्य काय याची माहिती देणे. आईने मुलींकडे लक्ष देणे. तिला मासिक पाळी आल्यानंतर तिच्यात होणारे बदल, तिच्या मनातील भावना समजून घेणं, ती फोनचा कसा वापर करते ते बघणं. आपल्या मुलांसोबत सेक्स बद्दल बोलायला योग्य वाटत नसेल तर त्यांना मोबाईल वरती लैंगिक शिक्षणाचे विडिओ, वेबसाईट बघायला लावणं किंवा लैंगिक विषयांवर शास्त्रीय माहिती देणारी आणि मुलांशी कसे बोलावे हे सांगणारी अनेक पुस्तके बाजारात उपलब्ध आहेत; त्यांचा नक्कीच वापर करता येईल. आपल्याकडे लैंगिक शिक्षणाची सोय शाळांमध्ये नाहीयेे. पण काही सामाजिक संस्थांनी हा मुद्दा लावून धरलेला आहे. तसेच या विषयावर बोलणाऱ्या काही उत्तम वेबसाईट मराठीत तयार झालेल्या आहेत. त्यापैकी एक let's talk sexuality ही वेबसाईट आहे. पुण्यातील तथापि ट्रस्ट ही या विषयावर काम करणारी संस्था याचे संचलन करते आहे. जिज्ञासूना प्रश्न विचारण्याची जागा सुद्धा या वेबसाईटवर उपलब्ध आहे.